Адам баласы табиғат аясында және ұдайы табиғат ықпалын сезіну жағдайында өмір сүреді, нақты іс – қимылдар жасайды. Бұл тұрғыдан келгенде, шаманизм көзқарасы – солшыл материализмге саяды. Екінші жағынан, өлгеннен кейін адамның өзі тәңір текті құпияға айналады, бұл – солшыл спиритуализмдік көзқарас.
Көнені қастерлеу сезімі мен аңыз-әпсаналар байлығы – Солтүстік және Орта Азия көшпелілерінің өзгеше қазыналары қатарына жатады. Олар әдет- ғұрыптық және генеалогиялық аңыздар ретінде көпті көрген көнекөз қариялар жадында сақталып, эпос түрінде – өздері бір өзгеше сословие өкілдеріне жататын өлеңшілер арқылы ұрпақтан ұрпаққа тарайды.
Этнография үшін ұлттық жазу жәдігерлерін оқып – үйренудің ерекше маңыздылығын ғалымдар баяғыда – ақ байқаған. Мұндай бағалы ескерткіштерде халықтың тұрмыс – салты мен мінез – құлқы айрықша айқын көрініс табады.
Қытайда ақыл – ойдың тұрағы асқазан саналады: яғни, қарның неғұрлым қампиған болса, ақылың да соғұрлым молырақ болғаны.
Еңбекқорлық, ұлттық мақтаныш, принциптілік, сайып келгенде, осы қасиеттердің бәрі де халықтың тұрмыс – салты мен ұлттық мінезінен шығады.